77% số ca ung thư gan tại Việt Nam là nam giới
Vào ngày cuối cùng của năm Giáp Thìn, đa số người dân buôn bán bận rộn suốt những ngày qua mới có thời gian để đi chợ để chọn hoa, chọn vật phẩm trang trí và đồ dự trữ cho những ngày Tết. Các shipper cũng tranh thủ chạy nốt vài chuyến cuối giao bưu phẩm kịp cho khách hàng trước Tết.Không khí bận rộn, nhộn nhịp vẫn thường thấy vào những ngày cận Tết. Đường sá tại những khu chợ, đường hoa luôn tấp nập người qua lại, ai cũng chất đầy những sắc màu của Tết như chậu hoa, đồ trang trí, thực phẩm...
Tỉ phú cây kiểng miền Tây
Trong năm 2024, Tổng công ty Viễn thông MobiFone đã xuất sắc hoàn thành các chỉ tiêu và gặt hái nhiều thành tích ấn tượng giữa bối cảnh nền kinh tế và ngành viễn thông xảy ra nhiều biến động. Lĩnh vực dịch vụ số của MobiFone chứng kiến tốc độ tăng trưởng mạnh mẽ của rất nhiều sản phẩm, dịch vụ. Trong đó, nền tảng MobiFone Meet tăng trưởng 1.050%, dịch vụ Cloud tăng 312%, dịch vụ mobiAgri tăng 49% và MobiFone invoice tăng 58%.Nhà mạng ghi dấu ấn mạnh mẽ với chiến lược "tấn công không gian mới", khẳng định quyết tâm chuyển mình từ doanh nghiệp viễn thông truyền thống sang tập đoàn công nghệ số năng động, hiện đại. Tổng công ty Viễn thông MobiFone đã ra mắt hàng loạt sản phẩm và dịch vụ số đột phá, xây dựng một hệ sinh thái số MobiFone đáp ứng đầy đủ nhu cầu trong xã hội số.Năm 2024, MobiFone đã tập trung triển khai cung cấp hệ sinh thái giải pháp và dịch vụ số trên nền mạng 5G. Nhà mạng đã đổi mới sáng tạo để xây dựng các gói cước mới đáp ứng nhu cầu của khách hàng; sẵn sàng đưa các dịch vụ combo vào gói cước 5G (ClipTV, VieOn, mobiEdu, mobiCloud, gói Buffet số…). Đặc biệt, với lĩnh vực giáo dục số, MobiFone đã cho ra mắt nhiều gói cước mới, bộ hòa mạng, chương trình bán hàng gói cước mLearn, tổ chức thành công sân chơi English Beat, Hội thảo chuyển đổi số, giới thiệu nền tảng mobiEdu tới nhiều thế hệ học sinh và các điểm trường trên cả nước. Nhà mạng đã có buổi thảo luận với Cục An toàn thông tin, Bộ Thông tin và Truyền thông để thống nhất kế hoạch tổ chức đào tạo an toàn thông tin trên MOOCs, đề xuất tặng "Nền tảng đào tạo mở trực tuyến đại trà mobiEdu - MOOCs" cho Cuba.Năm 2025 được đánh giá là một bước ngoặt quan trọng của MobiFone, là năm Tăng tốc - Đột phá - Vươn mình hoàn thành kế hoạch sản xuất kinh doanh đến năm 2025, tạo nền tảng phát triển mạnh mẽ hướng tới những mục tiêu chiến lược đến năm 2030; Năm chính thức cung cấp dịch vụ 5G kinh doanh thương mại; Năm nâng cao năng lực hạ tầng và tiềm lực công nghệ, năng lực cạnh tranh; Mở ra kỷ nguyên phát triển mới 2026 - 2030 trở thành tập đoàn công nghệ số hàng đầu.Trong năm, MobiFone sẽ chính thức triển khai thương mại hóa 5G, cung cấp các sản phẩm dịch vụ, tiện ích mới trên nền tảng 5G, thử nghiệm các dịch vụ mới trên môi trường mạng 5G. Nhà mạng quyết tâm chặn đà suy giảm của sản phẩm truyền thống, tăng cường thúc đẩy dịch vụ data và băng rộng cố định MVNO, thương hiệu giới trẻ…Trong lĩnh vực Không gian mới, MobiFone quyết liệt đổi mới, tìm ra không gian tăng trưởng mới, hoàn thiện hệ sinh thái sản phẩm dịch vụ, nghiên cứu làm những việc lớn, việc khó, việc chưa ai làm. Nhà mạng dồn lực nghiên cứu, triển khai các sản phẩm không gian mới sẵn sàng cho 5G; đặt ra mục tiêu các nền tảng mobiEdu, MEET, SmartTravel được công nhận là các Nền tảng số Quốc gia; hoàn thiện hệ sinh thái sản phẩm cung cấp cho khách hàng, từng bước ứng dụng AI vào trong các sản phẩm dịch vụ.
Sốc: U.23 Thái Lan quật ngã 'ông kẹ' Iraq, sáng cửa đi tiếp
Ngày 25.2, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Thanh Hóa tổ chức hội nghị lấy ý kiến về việc sắp xếp tổ chức các cơ quan chuyên môn cấp tỉnh, cấp huyện, cơ quan trực thuộc UBND tỉnh và đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc UBND tỉnh Thanh Hóa.Theo tờ trình của Ban Thường vụ Đảng ủy UBND tỉnh Thanh Hóa về việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy, tỉnh Thanh Hóa sẽ tiến hành sắp xếp, sáp nhập, giải thể nhiều cơ quan, đơn vị.Theo đó, thành lập Sở Nông nghiệp và Môi trường trên cơ sở hợp nhất Sở NN-PTNT với Sở TN-MT, tiếp nhận nhiệm vụ tổ chức bộ máy của Văn phòng điều phối Chương trình xây dựng nông thôn mới tỉnh. Dự kiến sau sắp xếp, Sở Nông nghiệp và Môi trường Thanh Hóa sẽ giảm 7/24 phòng và tương đương, giảm 3/25 đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc; biên chế giao 571 công chức, 517 viên chức và 77 lao động hợp đồng.Dự kiến sau khi hợp nhất, Sở Nông nghiệp và Môi trường Thanh Hóa sẽ có 1.165 công chức, viên chức và người lao động. Trong khi số lượng cán bộ hiện tại của Sở NN-PTNT Thanh Hóa là 970 người, gồm 464 công chức, 506 viên chức.Tỉnh Thanh Hóa cũng sẽ thành lập Sở Xây dựng trên cơ sở hợp nhất Sở GTVT với Sở Xây dựng. Sau khi sắp xếp, Sở Xây dựng giảm 6/17 phòng; biên chế giao 135 công chức, 47 viên chức, và 21 lao động hợp đồng.Thành lập Sở Tài chính trên cơ sở hợp nhất Sở KH-ĐT với Sở Tài chính, sau khi sắp xếp, giảm 6/17 phòng, biên chế giao 153 công chức, 6 lao động hợp đồng. Thành lập Sở Khoa học và Công nghệ trên cơ sở hợp nhất Sở TT-TT với Sở KH-CN, sau khi sắp xếp, giảm 3/11 phòng và tương đương; giảm 1/3 đơn vị sự nghiệp công lập, giảm 3/3 đầu mối của tổ chức thuộc sở, biên chế giao 81 công chức, 28 viên chức, 9 lao động hợp đồng.Thành lập Sở Nội vụ trên cơ sở hợp nhất Sở LĐ-TB-XH với Sở Nội vụ; sau khi sắp xếp, giảm 4/14 phòng và tương đương, giảm 5/5 đầu mối của tổ chức thuộc sở, tăng 1 đơn vị sự nghiệp công lập, biên chế giao 101 công chức, 112 viên chức, 101 lao động hợp đồng. Thành lập Sở Dân tộc và Tôn giáo trên cơ sở hợp nhất Ban Dân tộc và Ban Tôn giáo, sau khi sắp xếp tăng 1 phòng; biên chế giao 36 công chức, 4 lao động hợp đồng.Ngoài ra, các sở và một số cơ quan khác tiến hành chuyển giao, tiếp nhận nhiệm vụ hoặc tổ chức lại, gồm: Sở Y tế, Sở GD-ĐT, Sở VH-TT-DL, Sở Công thương, Sở Tư pháp, Sở Ngoại vụ, Thanh tra tỉnh, Văn phòng UBND tỉnh, Ban Quản lý Khu kinh tế Nghi Sơn và các Khu công nghiệp; kết thúc hoạt động của Trung tâm Xúc tiến đầu tư, thương mại và du lịch Thanh Hóa.Sau sắp xếp, tỉnh Thanh Hóa giảm 5 sở (do hợp nhất); 1 đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc UBND tỉnh; 10 đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc các sở; 35 phòng và tương đương; 4 phòng thuộc tổ chức hành chính đặc thù. Đối với cấp huyện, giảm 52 phòng thuộc 26 UBND cấp huyện.Về con người, dự kiến giảm 5 người giữ chức giám đốc các sở; 15 người giữ chức phó giám đốc sở; 35 trưởng phòng thuộc cấp sở; 52 trưởng phòng thuộc UBND cấp huyện; 104 phó trưởng phòng thuộc UBND cấp huyện. So với chỉ tiêu biên chế đã giao năm 2025, sau khi sắp xếp, số lượng công chức giảm 92 người, viên chức giảm 176 người.Tại hội nghị, ông Nguyễn Doãn Anh, Bí thư Tỉnh ủy Thanh Hóa, đánh giá cao tinh thần trách nhiệm của Ban Thường vụ Đảng ủy UBND tỉnh đã xây dựng tờ trình công phu, khoa học. Ông Nguyễn Doãn Anh cũng cho rằng, trong công tác sắp xếp bộ máy, mỗi địa phương có đặc thù riêng, cần nghiên cứu kỹ lưỡng để đảm bảo về nguyên tắc, chỉ tiêu, quy trình, quy định. Cũng theo Bí thư Tỉnh ủy Thanh Hóa, việc triển khai sắp xếp cơ quan, đơn vị cần làm tốt công tác tuyên truyền, chính trị, tư tưởng, tạo sự thống nhất trong nhận thức và sự đồng thuận của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức.
Xe mới dừng lại ở phiên bản thử nghiệm, một số tính năng và thiết kế bên trong VinFast VF8 chưa sử dụng được bởi chưa được kích hoạt, người dùng chỉ có thể thao tác một số tính năng đơn giản ở lần chạy thử nghiệm.
Xe tăng T-14 quá đắt, Nga không dám đưa sang Ukraine chiến đấu
Đáp lại sự yêu thương của người hâm mộ, Hiền Thục trình làng 2 MV Sau này và Ngày này năm ấy ngay mùng 1 tết. Đây là sản phẩm âm nhạc được nữ ca sĩ cùng ê kíp lên ý tưởng từ trước, thực hiện kỹ càng và “để dành” ra mắt đúng ngày đầu năm như một món quà gửi tặng những người yêu mến mình. Cả 2 ca khúc được Hiền Thục phát hành có giai điệu êm đềm, đúng với phong cách của nữ ca sĩ trong mắt người hâm mộ. Sản phẩm có sự xuất hiện đặc biệt của Bờm - chú chó nhỏ là người bạn đồng hành của giọng ca 8X. Thông qua MV, Hiền Thục mong muốn giới thiệu đến công chúng vẻ đẹp của đất nước. “Dù chỉ là cánh rừng thông, biển hoa vàng hay đơn giản là biển xanh, cát trắng nhưng đều thấm phong vị riêng mà chỉ ở Việt Nam mới có… Đây là điều mà Hiền Thục muốn nhắn gửi tới những khán giả của mình”, nữ ca sĩ nhấn mạnh.Với MV Sau này, nữ ca sĩ lột tả những cảnh đẹp tại hòn đảo Phú Quý. Bên cạnh những cung đường thoáng đãng, với tiếng sóng vỗ rì rào…, cô và ê kíp còn tái hiện cuộc sống bình yên của người dân địa phương trong sản phẩm âm nhạc mới.Còn với Ngày này năm ấy, giọng ca 8X chọn Đà Lạt để ghi hình, truyền tải thông điệp: “Trong cuộc đời cần có những khoảnh khắc, những sự kiện để giúp mỗi người trưởng thành, có thêm những khoảng an yên đối mặt với tương lai rộng dài phía trước”. Hiền Thục nói lý do chọn ngày đầu năm để ra mắt MV vì mong muốn mang đến khởi đầu mới tốt đẹp cho mọi người. Bên cạnh đó, đây cũng là thời điểm để cô bắt đầu cho một chuỗi dự án dài, là dịp để khởi sắc cho cảm xúc âm nhạc bấy lâu. Nói về việc im ắng thời gian qua, cô bày tỏ: "Tôi vẫn đi hát, vì hát là lẽ sống, chỉ là tôi chọn bình lặng hơn...".
Tên gọi Hòn ngọc Viễn Đông và Sài Gòn hoa lệ có từ đâu?
Tin tức thời tiết hôm nay 11.5.2024: Miền Bắc mưa rào từ chiều tối nay
Những ngày cận Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, rất nhiều đoàn khách quốc tế tìm đến làng rau Trà Quế để du xuân.Làng rau Trà Quế (xã Cẩm Thanh, TP.Hội An, Quảng Nam) yên bình bên dòng sông Cổ Cò, cách phố cổ Hội An 2,5 km về phía đông bắc.Đến với làng du lịch nổi tiếng nhất thế giới này, du khách không chỉ ngắm cảnh, xem người dân trồng rau mà có thể giao lưu với nhà nông để được trải nghiệm về cách chăm sóc, tưới rau, thu hoạch... Khách có thể đạp xe dạo trên những con đường quanh làng rau để được tận hưởng bầu không khí mát mẻ, yên bình...Nhiều năm qua, làng rau Trà Quế trở thành điểm tham quan du lịch nổi tiếng. Tháng 4.2022, Bộ VH-TT-DL công nhận nghề trồng rau Trà Quế là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Cuối năm 2024, Tổ chức Du lịch Liên Hiệp Quốc (UN Tourism) cũng đã công nhận làng rau Trà Quế là làng du lịch tốt nhất thế giới.Những danh xưng này đang mang đến cho làng nghề truyền thống cơ hội nâng cao thương hiệu, phát triển du lịch bền vững.Đây là làng nghề trồng rau truyền thống được hình thành cách đây hơn 400 năm. Theo các bô lão, danh xưng đầu tiên của làng là Nhự Quế (nghĩa là mùi thơm của rau như mùi hương cây quế), sau đổi thành Trà Quế (rau có vị cay giống quế và thơm như hoa trà).Trà Quế có đến hơn 40 loại rau, trong đó nổi bật phải kể đến rau thơm. Vẫn là hành, rau răm, tía tô, húng, rau mùi... như ở nhiều làng quê khác, nhưng rau Trà Quế thơm và có vị đặc trưng không thể lẫn vào đâu được.Ông Nguyễn Lên (65 tuổi), người có thâm niên 46 năm trồng rau ở làng rau Trà Quế, cho biết những năm qua khách du lịch tìm đến Trà Quế tham quan tương đối đông, đặc biệt là trải nghiệm công việc làm nông. Trung bình mỗi ngày ông phụ trách "cầm tay chỉ việc" cho hàng chục du khách quốc tế, từ xới đất, bón phân cho tới tưới rau."Những ngày giáp Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, du khách quốc tế tìm đến làng rau Trà Quế rất đông. Đến với làng rau này, hầu hết du khách đều muốn "hóa thân" thành những nông dân thực thụ để trồng, chăm sóc, tưới nước cho cây rau. Từ khi làng rau được công nhận làng du lịch tốt nhất thế giới, du khách đến đây mỗi ngày một đông hơn, thậm chí đứng trưa vẫn có khách đặt tour trải nghiệm làm nông dân", ông Lên nói.Cận Tết Nguyên đán Ất Tỵ, vườn trải nghiệm trồng rau của ông Lên hiếm khi nào vắng khách.Đang hào hứng gánh nước tưới đều luống rau mới vun trồng, bà Siobhan (du khách Australia) vui vẻ cho hay thông qua kênh thông tin đại chúng, vợ chồng bà biết được làng rau Trà Quế vừa được công nhận là làng du lịch tốt nhất thế giới.Vì vậy, ngay khi sang Việt Nam những ngày giáp tết, địa điểm đầu tiên vợ chồng bà muốn đến tham quan là làng rau Trà Quế."Thật thú vị khi được hóa thân thành nông dân để thực hiện các công đoạn của việc trồng rau. Đây chắc chắn là kỷ niệm không thể nào quên", bà Siobhan chia sẻ.Dưới đây là một số hình ảnh PV Thanh Niên ghi nhận du khách quốc tế du xuân ở làng rau di sản hơn 400 năm tuổi ở TP.Hội An:
'Điểm mặt' nâng cấp đắt giá trên Mitsubishi Triton của đội đua Việt Nam
Ghibli được thành lập năm 1985, dưới sự dẫn dắt của Hayao Miyazaki, Isao Takahata và Toshio Suzuki - nhà sản xuất kỳ cựu. Từ khi thành lập đến nay, Ghibli đã ra mắt khán giả hàng loạt phim hay, có đóng góp quan trọng trong lịch sử phim ảnh nói chung và anime nói riêng.
wstar77 nhà cái
Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.
quay-thử-xổ-số-miền-trung-thứ-tư
